به طور کلی کلتیواتور یکی ازوسایل اصلی خاک ورزی محسوب می شود. در واقع از کلتیواتور برای خاک ورزی ثانویه استفاده می شود که معمولا با لایه های نرم خاک سرو کار دارد.
هدف استفاده از کلتیواتور چیست؟
امروزه بیشتر کشاورزان به دلیل راحتی و سهولت کار به کلتیواتور رو آورده اند به گونه ای که یک نفر با سن پایین و حتی قدرت بدنی کمتر هم میتواند به راحتی از این دستگاه استفاده کند. بسیاری از بانوان کشاورز به راحتی از این دستگاه برای زمین های تحت کشت خود استفاده می کنند.
کاربرد کلتیواتور:
- کشت
- سله شکنی
- مخلوط کردن کود
- کنترل علف های هرز
- تیغ زنی
- سمپاشی
- مسطح کردن زمین
- شخم زدن
- به هم زدن خاک
- نرم کردن بستر کاشت
همچنین میتوان انواع ادوات زیر را به کلتیواتور با استفاده از کوپلینگ و گاردون نصب کرد:
- تیلر
- گاو آهن
- نهر کن
- سمپاش
- دروگر بشقابی
- چرخ آهنی
- روتیواتور
- و....
انواع کلتیواتور :
- کلتیواتور دیزلی:
از این دستگاه برای تبدیل لایه سخت خاک به بستر نرم که بستری مناسب برای کاشت گیاه باشد، استفاده می شود.از خاصیت و ویژگی های خوب دستگاه کولتیواتور دیزلی میتوان به راحتی و سهولت استفاده از آن اشاره نمود این نوع در زمین های بزرگ کاربرد دارد به خصوص در شالیزار ها و صیفی جات همچنین زاویه چرخش فرمان آن 360 درجه است و محل هندل، استارت، اگزوز و باک در سری های مختلف کولتیواتوردیزلی یکسان است و دو مدل هندلی و استارتی دارد.
- کلتیواتور بنزینی:
این نوع در زمین و باغ های کوچک کاربرد دارد شروع کار آن هندلی است و ارتفاع فرمان آن قابل تنظیم است. این دستگاه در اصل یک خاکورز بوده که معمولا با پیشرانه های بنزینی و دیزلی که بر روی یک شاسی چرخ دار سوار است، عرضه می شود. این دستگاه ها از ۵ اسب تا ۱۲ اسب قدرت دارند. نمونه های کوچک تر برای کارهای سبک تر به کار می آیند.
- کلتیواتور دستی :
این نوع برای شخم زدن زمین های سخت و مکان هایی که شخم زنی با تراکتور امکان نداشته باشد کاربرد دارد.د ستگاه کولتیواتور دستی یا شخم زن در دو نوع بنزینی و دیزلی ساخته می شود. نوع بنزینی آن برای زمین های کوچک و نوع دیزلی آن برای زمین های بزرگتر کاربرد دارد. در نوع دیزلی نوع سوخت گازوئیل است که دارای قدرت بالا و کارایی مناسبی و همچنین مصرف سوخت کمتر است .
ویژگی های مهم در انتخاب و خرید کلتیواتور:
1- بر اساس قدرت موتور:
- 5 تا 6 اسب بخار
- 7 اسب بخار
- 9 تا 10 اسب بخار
- 12 اسب بخار
2- بر اساس نوع چرخ:
- 8×400
- 10×400
- 10×500
- 12×500
3- بر اساس گیربکس و دنده :
- یک دنده
- دو دنده(یک دنده جلو یک دنده عقب)
- سه دنده(دو دنده جلو یک دنده عقب)
- چهار دنده(دو دنده جلو دو دنده عقب)
4- براساس عرض و عمق شخم:
- با توجه به نوع کلتیواتور متفاوت است
- نوع خاک
- مساحت زمین
تفاوت کلتیواتور با تیلر و گاوآهن :
بسیاری از افراد تیلر و کلتیواتور را یکی می دانند ولی در اصل این دو بسیار متفاوت اند:
تیلر برای تبدیل لایه سخت خاک به بستر نرم برای کاشت گیاه استفاده میشود. در واقع لایه سخت خاک در عمق زیاد را شخم میزند و می شکند. این حالت به منظور خاکورزی اولیه استفاده میشود اما کلتیواتور همانطور که گفته شد برای خاک ورزی ثانویه استفاده می شود که معمولا با لایه های نرم خاک سرو کار دارد.حال شاید با خود بگویید گاو آهن نیز همین کارایی را دارد اما باید بگویم خیر بسیار متفاوت هستند .گاو آهن و کلتیواتور ظاهری مشابه اما کاربردی متفاوت دارند. برای مثال کولتیواتورها معمولا ارزانتر و سبکتر از گاوآهنها هستند و کار با آنها آسان تراست برخلاف گاوآهنها که به منظور بههم زدن عمیق خاک به کار میروند، کولتیواتورها معمولا در خاکورزی ثانویه و در خاکی که قبلا نرم شده است به منظور تهیهی بستر بذر، کنترل علفهرزو... مورد استفاده قرار میگیرند. البته در شرایط خاص و به ندرت کلتیواتور میتوانند جایگزین گاوآهن شده و به خاک ورزی اولیه زمین کشاورزی نیز بپردازند.
چند نکته جهت افزایش طول عمر کلتیواتور :
امروزه با گسترش روز افزون استفاده از تیلر کولتیواتورها در کشاورزی و باغبانی، اهمیت به سرویس و نگهداری آنها نیز افزایش مییابد. اما گاهی به دلیل فرسودگی زمانی و یا مشغولیت کاری کشاورز و عدم فرصت کافی به منظور سرویس و نگهداری دستگاه، عیوبی در نحوه کار دستگاه به وجود میآید که در کار کشاورز اختلال ایجاد میکند. در بسیاری از موارد، این عیوب به دست کشاورز قابل رفع یا لااقل قابل شناسایی بوده و نیازی به مراجعه به تعمیرکار نمیباشد.
شما می توانید با رعایت نکات زیر طول عمر کلتیواتور خود را افزایش دهید :
- پیچ و مهره های اتصال را بررسی کنید .
- جعبه انتقال را بررسی کنید .
- تعمیر و نگهداری هر ماه باید انجام شود.
- روغن و خاک را به طور کامل از دستگاه جدا کنید.
- روغن و گریس را کاملا تعویض کنید.
- تیغه را برای سایش بیش از حد بررسی کنید و در صورت نیاز آن را جایگزین کنید.
- قطعات پین پیچ را بدون نقص بررسی کنید، در صورت لزوم جایگزین کنید.
نکته مهم در مورد شخم زدن مزارع:
در عمل شخم زنی باید به نوع زمین ، گیاه مورد نظر ، نوع ماشین و زمان آن دقت کرد.به طور کلی شخم زنی باید به صورت گاو رو صورت گیرد، یعنی آنقدر عمق شخم زیاد نباشد زیرا ممکن است باروری خاک کم شود البته در بعضی از موارد ممکن است به دوبار یا بیشتر شخم زنی نیاز باشد یا مانند زمینی که بعد از برداشت محصول چغندر وسیب زمینی ، نیازی به شخم زدن نداشته باشد و میشود خاک ورزی و کاشت صورت گیرد.بنابراین تیلر کلتیواتور با تیغه هایی که دارد این امکان فراهم میکند تا زمین به انداز شخم زده شود.
یکی دیگر از مهمترین نکته هایی که قبل از کاشت محصول مطرح می شود این است که خاک زمین زراعی پس از شخم زدن باید نرم شده و توسط انواع کودهای طبیعی و یا شیمیایی غنی شود تا بتوان بذر مورد نظر را در آن کاشت و مطمئن شد که فرایند رشد آن به بهترین شکل ممکن و به دور از هیچگونه آفتی طی می شود .